مقدمه
در این قسمت توضیحاتی پیرامون ضرورت داشتن فرضیه و ویژگی های آن و نیز نحوه ارائه سوالات مهم در تحقیق ارائه می گردد .
اهداف درس
شما دریابان این قسمت باید قادر باشید:
· تعریف فرضیه ، انواع آن وخصوصیات یک فرضیه خوب را بیان کنید.
· توضیح دهید فرضیه هاچگونه روابط بین متغیرها رابیان می کنند؟
· با ذکر مثال بیان کنید سوالات مهم در کجا مطرح می شوند؟
· ویژگی ها و نحوه بیان سوالات مهم را مشخص نمائید. .....................
· گاهی اوقات از یک فرمول برای بیان فرضیه استفاده می شود، بدین شکل که:"اگر چنین و چنان رخ دهد چنین و چنان خواهد شد" . این تعبیر ساده و روان به محقق امکان می دهد تا بتواند در جریان تدوین مسئله تحقیق خود، فرضیه ای مناسب که به طور قطعی با کل پژوهش او در ارتباط خواهد بود، بیان نماید. نکته با اهمیت در اینجا آن است که محقق باید دقت نماید که در جریان انجام تحقیق ، او صرفا" قصد آزمایش فرضیه را دارد نه اثبات آن ، البته چنانچه در پایان تحقیق ،نتایج ، حاکی از اثبات فرضیه او بود می تواند آن موضوع به شکل یک بحث علمی مورد عنایت قرار دهد.
· در هنگام بیان فرضیه محقق به بررسی روابط بین متغیرها می پردازد. به طور متداول این بیان به سه شکل صورت خواهد گرفت:
· بررسی رابطه علت و معلولی بین دو یا چند متغیر( مثال)
· بررسی همبستگی و شدت آن بین دو یا چند متغیر (مثال)
· بررسی و مقایسه میزان تفاوت تاثیر دو یا چند متغیر بر یک یا چند متغیر(مثال)
· روش ، معین و مشخص
· داشتن حدود مشخص ،کوتاه و مختصر
· قابلیت اندازه گیری داشتن
· قابل فهم بودن (تعریف مناسب و خوب)
· بیان بر اساس تئوری ها و نظریه های موجود
مرتبط بودن با عنوان تحقیق
· فرضیه دو دامنه: که اختلاف را بدون در نظر گرفتن سمت و جهت آن بیان می کند.(مثال)
· فرضیه یک دامنه : که جهت گیری محقق را در نوع تفاوت بیان می کند. (مثال)
· لازم است به ذکر است که مطالعات تحلیلی و تجربی به طور اصولی نیازمند به داشتن فرضیه هستند و این یک الزام منطقی است لیکن در مطالعاتی که صرفا به صورت توصیفی انجام می شوند نیازی بداشتن فرضیه نیست بلکه در این گونه موارد از سوالات مهم برای تدوین آنچه باید مورد اندازه گیری قرار گیرد استفاده می نمائیم.
فرضیه و سوالات مهم عمدتا از اهداف تحقیق حاصل می شود بویژه در موردسوالات مهم باید دقت نمود که با دقت در هدف نوشته شده باید سوالاتی را تهیه نمود که با پاسخ بدانها بتوانیم به هدف موردنظر دست پیدا کنیم. بدیهی است در مورد تحقیقات تجربی و تحلیلی که معمولا حول یک سوال مشخص و رسیدن به پاسخ آن انجام می شود. فرضیه ما هم در همان مسیر و در پاسخ به سوال تحقیق تدوین خواهد شد. نکته حائز اهمیت در نوشتن سوالات مهم آن است که باید دقت نمائیم در حد ضرورت سوالات را مطرح نمائی و چه جزئیات سوالات باید در برگه پرسشنامه یا برگه مشاهده و یا برگه مصاحبه که بعدا توضیح خواهیم داد آورده شوند.